Cảm nhận bài thơ “Sang thu” của Hữu Thỉnh lớp 9 hay nhất

Thu trở thành nàng thơ làm xao xuyến bao thi nhân: “ Thu hứng” lạnh giá, thê lương trong cái nhìn của Đỗ Phủ, chùm thơ thu nơi quê hương làng cảnh Việt Nam của Nguyễn Khuyến,… Nhưng ít ai ghi lại phút giao mùa linh diệu của thiên nhiên, đất trời khi bước sang thu như cách cảm của Hữu Thỉnh. Nhà thơ tinh tế nắm bắt những biến chuyển tế vi của sự vật từ  làn sương, dòng sông đến cánh chim, đám mây… tất cả đều nhẹ nhàng, e lệ hơn mùa hè sôi động. Tác giả nhận ra những dư âm của mùa hạ nhưng nắng, mưa, sấm như dịu bớt phần gay gắt, bất ngờ. Đất nước vừa bước ra từ cuộc kháng ác liệt nên bài thơ “ Sang thu” còn chứa đựng chiêm nghiêm sâu sắc về cuộc đời, con người. Sau đây là những bài văn mẫu các bạn có thể tham khảo trước những băn khoăn về đề bài này. Chúc các bạn thành công!

BÀI VĂN MẪU SỐ 1 CẢM NHẬN BÀI THƠ “SANG THU” CỦA HỮU THỈNH

Trong cảm nhận của mỗi nhà thơ, mùa thu lại mang vẻ đẹp riêng. Ta biết tới mùa thu thanh tao của Nguyễn Khuyến qua chùm thơ thu, “ Tiếng thu” êm ái của Lưu Trọng Lư. Ta còn bắt gặp cái nhìn tinh tế của nhà thơ Hữu Thỉnh ghi lại phút giao mùa của đất trời “ Sang thu” cùng những chiêm nghiệm sâu sắc về cuộc đời, con người.

Với giác quan nhạy bén, nhà thơ phát hiện dấu hiệu đầu tiên của mùa thu qua hương ổi thơm dịu ngọt, thoang thoảng trong làn gió nhẹ.

• “ Bỗng nhận ra hương ổi
•    Phả vào trong gió se”

Nhà thơ từng gắn bó với vùng đồng bằng Bắc Bộ mới có thể tái hiện nét đặc trưng của thiên nhiên nơi đây một cách bình dị đến thế. Bài thơ phá bỏ những thi liệu khuôn mẫu về mùa thu như sắc vàng của lá, đóa hoa cúc,…

• “ Với áo mơ phai dệt lá vàng”

( Xuân Diệu)

• “ Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo”

( Nguyễn Khuyến)

Mấy khi ta để tâm tới hương ổi quen thuộc để rồi khi nhận ra ta không khỏi bất ngờ, ngỡ ngàng khi thưởng thức hương thơm phảng phất khắp không gian thoáng đãng. Động từ “ phả” tạo ấn tượng mạnh mẽ, dường như hương sắc muốn quyện hòa với cơn gió dìu dặt, se lạnh ấy? Trong buổi sớm khoáng đạt, nhà thơ còn hình dung tới bước chân e thẹn, rón rén của màn sương:

• “ Sương chùng chình qua ngõ”

Từ láy “ chùng chình” thổi hồn vào màn sương mỏng manh, với bước đi ngậm ngừng thật duyên dáng, làn sương như làm duyên khi bén gót tới từng con đường. Có lẽ nó cũng ngây ngất giữa tiết trời chớm lạnh hòa cùng hương ổi thanh thanh nên chưa muốn dời. Chứng kiến vạn vật lúc giao mùa, nhà thơ buông câu hỏi vu vơ:

• “Hình như thu đã về”

Hỏi để khẳng định thu đang đến, nhà thơ chắc hẳn còn bâng khuâng trước những chuyển biến của đất trời. Tầm nhìn mở rộng hơn, giúp tác giả lưu lại nét độc đáo của sự sống.

• “ Sông được lúc dềnh dàng
• Chim bắt đầu vội vã
• Có đám mây mùa hạ
• Vắt nửa mình sang thu”

Những cụm từ “ bắt đầu, được lúc” lột tả một cách chính xác sự đổi thay của dòng sông và cách chim lúc giao mùa. Dưới mặt đất, dòng chảy của con sông mới “ dềnh dàng” lưu tốc chậm hơn không cuồn cuộn những con nước như lúc hè về. Trên bầu trời, từng đàn chim sải cánh bay đều đều chưa thực vội vã âu lo tìm về phương nam tránh rét. Cuộc sống được hòa nhịp thật hài hòa. Trên nền bức tranh ấy, tác giả chú ý tới đám mây lơ lửng trên không trung. Với cách liên tưởng táo bạo, nhà thơ hình dung đó là đám mây mùa hạ chỉ “ vắt nửa mình” sang bầu trời mùa thu, đám mây cũng giống như một người thiếu nữ còn đang lưỡng lự, vấn vương mùa hè rực rỡ, náo nhiệt nên chưa thực sự thuộc về mùa thu. Phát hiện của nhà thơ làm không gian càng trở nên sinh động hơn.

Trong khoảnh khắc giao mùa, thời tiết cũng có đổi thay rõ rệt:

• “ Vẫn còn bao nhiêu nắng
•   Đã vơi dần cơn mưa
•   Sấm cũng bớt bất ngờ
•   Trên hàng cây đứng tuổi”

Dư âm của nàng hạ vẫn còn vương lại nhưng nắng, mưa, sấm không còn dữ dội, gay gắt như trước nữa. Những trạng từ “ vơi dần”, “ bớt” gợi tả những chuyển biến tinh vi ấy. Không chỉ khắc họa khung cảnh thiên nhiên sang thu mà ý thơ ở hai câu kết còn nâng lên tầm chiêm nghiệm về con người trong cuộc đời. Âm thanh tiếng sấm ẩn dụ những khó khăn, thử thách của mỗi người phải trải qua trong suốt hành trình cuộc sống. “ Hàng cây đứng tuổi” chỉ những con người tuổi đã “sang thu”, từng trải và dạn dày kinh nghiệm, họ không còn hoảng sợ, hãi hùng trước mọi thách thức. Câu thơ vừa mang nghĩa thực vừa mang nghĩa biểu tượng mở ra những cách cảm thú vị nơi bạn đọc.

Bài thơ “ Sang thu” của Hữu Thỉnh không chỉ đọng lại trong lòng độc giả những phát hiện mới mẻ về khoảng khắc giao thời từ hạ sang thu mà còn bởi triết lý sâu sắc về cuộc đời.

BÀI VĂN MẪU SỐ 2 CẢM NHẬN BÀI THƠ “SANG THU”

Mùa thu hiện lên trong hương cốm mới, trong cái nắng vàng ươm ướp đất trời, trong hương bưởi nồng nàn say đắm. Mùa thu của Hữu Thỉnh cũng đẹp như thế, để lại nhiều ấn tượng và dư ba trong lòng người đọc. Bài thơ “Sang thu” chính là sự cảm nhận tinh tế của nhà thơ về một trong những mùa đẹp nhất trong năm.

Bài thơ được tác giả sáng tác năm 1977, khi ông tham gia trại viết văn quân đội. Mùa thu vốn là đề tài không mới trong thi ca: ta từng bắt gặp mùa thu trong “Thu ẩm“, “Thu điếu“, “Thu vịnh” trong thơ cụ Nguyễn Khuyến, trong “Đây mùa thu tới” của Xuân Diệu:

• “Với áo mơ phai dệt lá vàng”
• “Những cành run rẩy rung rinh lá
• Đôi nhánh khô gầy xương mỏng manh”

Ta cũng từng bắt gặp mùa thu buồn man mác trong sáng tác của Lưu Trọng Lư:

• “Em không nghe mùa thu
• Lá thu rơi xào xạc
• Con nai vàng ngơ ngác
• Đạp trên lá vàng khô”

Tiếp nối vào mạch thi cảm đó, Hữu Thỉnh đưa ta đến một mùa thu đẹp tuyệt nhưng lại trong một khoảnh khắc rất đặc biệt khi trời vừa chớm sang thu. Khoảnh khắc ấy phải là một tâm hồn đầy tinh tế, nhạy cảm mới có thể nhận ra được. Mở đầu bài thơ, tác giả đem tới không khí của mùa thu qua những cảm nhận đầu tiên về hương vị dất trời:

• “Bỗng nhận ra hương ổi
• Phả vào trong gió se
• Sương chùng chình qua ngõ
• Hình như thu đã về”

Tác giả nhận ra mùa thu qua hương thơm rất đặc trưng của vùng quê đồng bằng Bắc Bộ. Hương ổi nồng nàn “phả” vào không gian – động từ “phả” khiến hương thơm như quyện thành luồng rất đậm đặc. Từ “bỗng” đặt ở đầu câu thơ làm nổi bật sự bất ngờ của tác giả khi nhận ra hương vị đầu tiên của mùa thu đất trời. Làn gió heo may mang theo hương ổi, đưa hương thơm ấy đi khắp mọi nơi khiếm tâm hồn tác giả ngây ngất. Trong hương thơm đó, sương hiện lên qua từ láy gợi hình “chùng chình” khiến làn sương như trở thành một người còn đang lưỡng lự, chậm chạp len lỏi khắp mọi con ngõ. Sương giăng mắc trên những ngọn cây, sương lan ra trong từng con hẻm, tất cả hòa bào nhau tạo nên bức tranh phong cảnh làng quê Bắc Bộ vào thu trong một buổi chiều làm hiện lên vẻ đẹp thơ mộng đầy lãng mạn. Câu thơ cuối với nhịp 2/3 diễn tả sự phỏng đoán của tác giả.

Trong buổi chiều đó, tác giả như cảm nhận mùa thu đã thật sự lan tỏa khắp đất trời:

• “Sông được lúc dềnh dàng
• Chim bắt đầu vội vã
• Có đám mây mùa hạ
• Vắt nửa mình sang thu”

Dòng sông ăm ắp nước bắt đầu “dềnh dàng”, những cánh chim bắt đầu “vội vã” tìm nơi cư trú trước khi mùa đông lạnh giá bắt đầu. Các từ “được lúc, bắt đầu” khiến các sự vật trở nên như một con người, bắt đầu một cuộc hành trình mới. Thu sang như mở ra một ô cửa đến với một thế giới mới, một sắc màu mới. Hình ảnh đám mây mùa hạ “vắt nửa mình sang thu” là hình ảnh đầy độc đáo và giàu giá trị biểu cảm. Trên bầu trời cao xanh của mùa thu hình như còn sót lại những đám mây của mùa hạ. Động từ “vắt” khiến hình ảnh đám mây trở nên thật uyển chuyển, mềm mại như đang chấp chới nửa muốn nửa không sang. Không muốn vì nuối tiếc cùa hạ, nhưng lại muốn sang để trải nghiệm một không khí mới. Đó phải chăng cũng chính là tâm hồn tác giả đang đứng giữa ranh giới của thu và hè để hòa vào khoảnh khắc giao mùa của đất trời hay chăng? Hai khổ thơ đầu tiên tác giả sử dụng các từ láy có mật độ rất cao, thể hiện được những cảm xúc tinh tế của tác giả về thời khắc thu sang.

Nếu như hai khổ trên tác giả tập trung miêu tả mùa thu của đất trời thì đến khổ cuối lại quay về khắc họa mùa thu của lòng người qua các câu thơ đầy tính triết lí:

• “Vẫn còn bao nhiêu nắng
• Đã vơi dần cơn mưa
• Sấm cũng bớt bất ngờ
• Trên hàng cây đứng tuổi”

Mùa hạ đã qua đi, những gì của mùa hạ đều đang giảm dần đi. Nắng vẫn vàng ươm nhưng mưa đã vơi bớt và những cơn sấm cũng bớt bất ngờ để không làm kinh động đến hàng cây đứng tuổi. Thế nhưng chính hình ảnh “hàng cây đứng tuổi” lại gợi cho ta nhiều suy ngẫm. Phải chăng, nó là hình ảnh của con người khi đã trưởng thành, đã đi đến cái dốc bên kia của đời người còn “sấm” là hình ảnh tượng trưng để chỉ những vang động, va đập của cuộc sống? Từ đó nhà thơ mang đến cho ta suy ngẫm sâu sắc: Khi con người ta đã đủ trưởng thành, đủ kinh nghiệm thì những vang động và thử thách của cuộc sống sẽ không còn khiến họ thấy nản lòng mà ngược lại lại luôn giữ một thái độ bình tĩnh đến không ngờ.

Bài thơ mang lại cho ta cảm nhận về khoảnh khắc sang thu đầy ấn tượng mà chỉ có một tâm hồn tinh tế, nhạy cảm mới có thể cảm nhận được, không những thế, nhà thơ còn đem đến cho ta triết lí sâu sắc về mùa thu của đời người, của con người. Chính vì vậy mà “Sang thu” cho đến nay vẫn là một trong những bài thơ thu hay nhất trong nền văn học Việt Nam.

Nguồn Internet